Vrede door dialoog

De Vrede van Utrecht die in 1713 werd gesloten is zo bijzonder omdat het voor een lange periode voor wereldvrede heeft gezorgd die aan de onderhandelingstafel tot stand kwam in plaats van op het slagveld. Tot die tijd werden oorlogen op een wrede manier uitgevochten tot de laatste soldaat zei: “ik geef me over”. Bij de Vrede van Utrecht stopte de oorlog doordat de vechtende partijen met elkaar gingen praten. Ze deden allemaal een stapje dichterbij en kwamen zo tot een machtsevenwicht dat voor hun allemaal goed was. Er waren vooral winnaars en nauwelijks verliezers. Een win-win situatie.

De onderhandelingen van de Vrede van Utrecht vonden plaats op  het stadhuis. Utrecht stond bekend als Fransgezind en was tegelijkertijd oké voor de Engelsen omdat Nederland destijds deel uitmaakte van de Engelse coalitie. Utrecht had bovendien een geweldig stadhuis met twee gelijkwaardige ingangen, waardoor beide partijen tegelijkertijd het gebouw konden binnengaan.

De vredesbesprekingen duurden uiteindelijk meer dan een jaar. Al die tijd zat Utrecht vol met delegaties uit heel Europa en hun gevolg. Zo verbleven de Spanjaarden in het Duitse Huis (nu Hotel Karel V) en zaten de Duitse diplomaten in het Paushuize. Utrecht was in die tijd streng protestants, maar men begreep goed dat het belangrijk was om die honderden buitenlandse gasten een prettig verblijf te bieden. Het was zaak dat de onderhandelingen goed zouden verlopen, en dat lukt natuurlijk beter als men het naar zijn zin had. Het toneelverbod werd opgeheven en de onderhandelaars werden vergast op boot- en sledetochten, toneelvoorstellingen, muziekuitvoeringen, bals en natuurlijk vele luxueuze banketten. De hele stad stond op zijn kop!

Trefwoorden: vrede door dialoog, 1713, onderhandelingstafel i.p.v. slagveld, stadhuis

Wereldoorlog Nul

De oorlog die aan de Vrede van Utrecht vooraf ging heet de Spaanse Successieoorlog. De Spaanse troonopvolging was de aanleiding van het conflict. De Spaanse koning Karel II was kinderloos gestorven en had de kleinzoon van Lodewijk de XIV, Filips van Anjou, tot erfgenaam aangewezen. Dat het Spaanse wereldrijk in handen zou komen van het Franse koningshuis was voor de rest van Europa echter onacceptabel. Er brak er een verschrikkelijke oorlog uit met de dimensies van een wereldoorlog. Er werd gevochten in Europa, Azië, Afrika en de beide Amerika ’s. Je zou kunnen spreken van wereldoorlog nul.

Trefwoorden: Spaanse Successieoorlog, geschiedenis, wereldoorlog nul

Poldermodel

De Vrede van Utrecht luidde destijds een lange periode van vrede en stabiliteit in. Waar de hele zeventiende eeuw slechts vier vredesjaren had gekend, garandeerde de Vrede van Utrecht een kwart eeuw zonder oorlog. Tevens werd de basis gelegd voor een traditie van dialoog en conflictbeheersing. In feite de eerste versie van een ‘poldermodel’, waarmee Nederland in het buitenland zo bekend is geworden. In de strijd tegen het water waren de Nederlanders genoodzaakt samen te werken en te onderhandelen tot een compromis waar ieder zich in kan vinden. Een win win situatie. De Europese Unie en Verenigde Naties kunnen gezien worden als indirecte uitkomsten van deze traditie. Diplomatie en internationale afspraken, gecombineerd met gerichte militaire operaties, kwamen in de plaats van de gruwelijke verwoestingen. Dat hebben we mede te danken aan de Vrede van Utrecht.



Trefwoorden: Europese Unie, Verenigde Naties, poldermodel, conflictbeheersing